افزایش روزافزون جمعیت و کمبود منابع چوبی برای تولید کاغذ، صنعت بازیافت کاغذ را مهم و ضروری کرده است. بدین جهت قابلیت استفاده از کاغذ روزنامه کهنه و کاغذ باطله اداری به عنوان گروه های مهمی از کاغذهای بازیافتی برای تولید کاغذهای بهداشتی مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به این که در تولید کاغذهای بهداشتی، روشنی به عنوان مهمترین فاکتور مطرح است، از مخلوط کاغذ روزنامه کهنه جوهرزدایی شده با ترکیب 2 درصد NaOH و 2 درصد H2O2 و کاغذ باطله اداری جوهرزدایی شده با 1 درصد NaOH و 1 درصد H2O2 که بالاترین میزان روشنی را به خود اختصاص داده اند، استفاده شده است. در این تحقیق، از این دو خمیر کاغذ به ترتیب با 20، 30 و 40 درصد کاغذ روزنامه کهنه و 60، 70 و 80 درصد کاغذ باطله اداری استفاده شده است. به هر کدام از این ترکیب ها، به میزان 20 درصد خمیر الیاف بلند وارداتی نیز (مقدار ثابت) اضافه گردید.از هر کدام از این ترکیب ها کاغذ دست ساز ساخته شده و ویژگی های نوری و مقاومتی آن اندازه گیری شد. در مورد میزان روشنی مشاهده گردید که ترکیب 20-80 بهترین میزان روشنی را ایجاد کرده است. به عبارتی با افزایش کاغذ روزنامه کهنه از میزان روشنی کاسته شده است. در مورد خواص فیزیکی و مکانیکی نیز بعضی ویژگی ها نظیر طول پاره شدن، اندیس مقاومت در برابر پاره شدن، جذب آب و میزان خاکستر اندازه گیری شد که نتایج بیانگر آن است که افزایش درصد کاغذ روزنامه کهنه اندیس مقاومت در برابر پاره شدن را کاهش داده ولی باعث افزایش میزان جذب آب می گردد. در مورد میزان خاکستر نیز با توجه به اینکه در کاغذهای بهداشتی حداکثر میزان خاکستر بایستی در حدود 2 درصد باشد، سه ترکیب فوق الذکر دارای میزان خاکستر کمتر از 1 درصد بودند. تفاوت قابل توجهی در حجیمی کاغذها بین این ترکیب ها مشاهده نگردید.

شرایط استاندارد صنعتی (چوب و کاغذ مازندران) و خمیر DIP مخلوط کاغذ باطله اداری به روش شناورسازی تهیه شد. بعد از رساندن درجه روانی خمیرهای کاغذ یاد شده به حدود 300، از آن ها در اختلاط با خمیر الیاف بلند وارداتی کاغذهای دست ساز ساخته شد و ویژگی های فیزیکی، مکانیکی و نوری آن ها اندازه گیری شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که با افزایش سهم خمیر DIP کاغذهای باطله اداری در مخلوط خمیرها، ویژگی های نوری کاغذ ها بهبودیافته ولی ویژگی های مقاومتی اندکی کاهش نشان دادند. امتیازدهی تیمارهای آزمایشی براساس محاسبه های نرمال سازی نشان داد که کاغذ شامل 80 درصد خمیر CMP سپیدار، 15 درصد خمیر مرکب زدایی شده و 5 درصد خمیر الیاف بلند وارداتی دارای بالاترین رتبه و به عبارت دیگر، بهترین شرایط از نظر مجموع ویژگی های کاغذ است و بنابراین استفاده از خمیر DIP مخلوط کاغذهای باطله اداری تا حد 15 درصد در اختلاط با خمیرکاغذ CMP گونه سپیدار به همراه مقدار کمی خمیر الیاف بلند وارداتی منجر به تولید کاغذ روزنامه مناسب شده و توصیه می شود.

مرکب زدایی کاغذهای مخلوط باطله اداری به روش متداول شیمیایی، علاوه بر مصرف زیاد مواد شیمیایی و انتشار قابل ملاحظه آلودگی های زیست محیطی، دارای کارآیی به نسبت کمی است. از سوی دیگر، مرکب زدایی آنزیمی کارآیی مرکب زدایی را، حتی با کاهش آلودگی های زیست محیطی افزایش می دهد ولی ممکن است باعث کاهش ویژگی های مقاومتی خمیر کاغذ مرکب زدایی شده گردد. در این مقاله ویژگی های فیزیکی و مقاومتی خمیر کاغذ مرکب زدایی شده آنزیمی مخلوط کاغذهای باطله اداری، به دست آمده از تیمارهای برتر از نظر کارآیی مرکب زدایی با استفاده از آنزیم سلولاز تجاری به دست آمده از قارچ Aspergillus niger، با نمونه های برتر به دست آمده از تیمار شیمیایی و شاهد مقایسه شدند. نتایج نشان داد که کاغذهای دست ساز به دست آمده از خمیر کاغذهای مرکب زدایی شده به روش آنزیمی نسبت به تیمار شیمیایی دارای ضخامت و حجم ویژه کم تری بودند ولی از نظر ویژگی های مقاومتی تفاوت معنی داری با نمونه های به دست آمده از تیمار شیمیایی نشان ندادند. در نتیجه به دلیل کارآیی بهتر مرکب زدایی و نیز ویژگی های فیزیکی و مقاومتی قابل قبول، مرکب زدایی آنزیمی به عنوان جایگزین مناسبی برای روش متداول شیمیایی برای مرکب زدایی کاغذهای مخلوط باطله اداری توصیه می گردد.

کاغذهای مخلوط باطله اداری منبع عظیمی از الیاف با کیفیت می باشند که فرآیند چاپ به روش غیر تماسی بر روی آن ها صورت گرفته است. بازیافت این کاغذها با استفاده از فرآیند مرکب زدایی متداول شیمیایی، از نظر فنی و اقتصادی با مشکل رو به رو است. در این پژوهش مرکب زدایی آنزیمی به عنوان گزینه جایگزین مرکب زدایی متداول شیمیایی انجام گرفت. نمونه های کاغذ باطله اداری پس از چاپ توسط دستگاه زیراکس، با استفاده از آنزیم سلولاز تجاری حاصل از قارچ Aspergillus niger در سه سطح مقداری 0.025، 0.05 و 0.1 درصد بر اساس وزن خشک خمیر کاغذ (به ترتیب معادل 25، 50 و 100 واحد به ازا هر گرم وزن خشک خمیر کاغذ) و در دو سطح زمان 10 و 15 دقیقه و در دما 50 درجه سانتی گراد مرکب زدایی شدند. تاثیر متغییرهای فرآیندی بر ویژگی های ظاهری و نوری کاغذهای دست ساز مرکب زدایی شده مورد مطالعه قرار گرفت. جمع بندی نتایج نشان داد تیماری که در آن از 0.05 درصد آنزیم و زمان 15 دقیقه استفاده شده است، بهترین نتیجه را داشته و موجب بهبود ویژگی های ظاهری کاغذهای دست ساز نسبت به نمونه های شاهد می گردد.

جوهرزدایی نقش مهم و تعیین کننده ای در بازیافت کاغذ روزنامه و بهره گیری دوباره از لیف ها آن دارد. با توجه به این که مواد شیمیایی تاثیر مهمی در حذف جوهر دارند، بنابراین در این پژوهش این تاثیر مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. از کاغذ روزنامه کیهان به عنوان ماده اولیه سلولزی و از روش جوهرزدایی و رنگبری اکسایشی، با بهره گیری از سه میزان هیدروکسید سدیم (1، 2 و 3 درصد) و سه میزان پراکسید هیدروژن (1، 1.5 و 2 درصد) بر مبنای وزن خشک کاغذ روزنامه باطله بهره گیری شده  است. سایر عامل های موثر در جوهرزدایی ثابت در نظر گرفته شدند. ویژگی های نوری شامل روشنی، زردی و ماتی کاغذهای دست ساز از کاغذ روزنامه اندازه گیری شد و نتایج نشان دادند که بیشترین روشنی با بهره گیری از ترکیب 2 درصد NaOH و 2 درصد H2O2 به میزان 61 درصد به دست آمده است. در اثر افزایش میزان مصرف NaOH، زردی خمیر کاغذ بازیافتی افزایش یافته و بیشترین میزان زردی به مقدار 19 درصد، در حالت بهره گیری از بیشترین میزان NaOH و کمترین میزان H2O2 بدست آمده است. بالاترین مقدار ماتی خمیر کاغذ بازیافتی به میزان 98 درصد، مربوط به نمونه شاهد بوده است.

کاغذ اسکناس باطله که یکی از کاغذهای اسنادی مقاوم در حالت تر محسوب می شود، به همراه انواع کاغذهای چک، سفته و چک های مسافرتی، سالانه بیش از 1000 تن در کشور قابل دستیابی است. تحقیق در زمینه بازیافت این کاغذها، علاوه بر آشکارسازی پیچیدگی های بازیافت این نوع کاغذها، می تواند راهگشای بازیافت انواع مختلف کاغذهای مقاوم در حالت تر باشد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که تهیه خمیر به روش های معمول از این کاغذ ممکن نیست و بازیافت کاغذ اسکناس به یک مرحله پیش تیمار اسیدی در pH=3 به مدت 4 ساعت و در دمای محیط و سپس یک مرحله تیمار اسیدی در pH=3 و در دمای 95 درجه سانتیگراد به مدت 1.5 ساعت نیاز دارد. بازده خمیر غربال شده حاصله حدود 67 درصد و مقدار اسید مصرفی 1 درصد کاغذ باطله مصرفی تعیین شد. انجام جوهرزدایی روی خمیر حاصل از تیمار اسیدی نشان داد که تغییری در شفافیت خمیر ایجاد نمی شود که نشان دهنده عدم هیدرولیز و جداشدن جوهر از سطح الیاف است. تیمار قلیایی روی خمیر حاصل از تیمار اسیدی موجب هیدرولیز جوهر شد، به طوری که با تیمار قلیایی با 3 درصد سود سوزآور نسبت به وزن الیاف در دمای 95 درجه سانتیگراد به مدت 2 ساعت و شست و شوی معمولی خمیر با آب موجب افزایش شفافیت خمیر از 57 درصد به 75 درصد شد.

در این پژوهش از خمیر مرکب زدایی شده کاغذهای باطله اداری تولیدی شرکت کاغذسازی لطیف به عنوان جایگزین بخشی از خمیر الیاف بلند وارداتی همراه با خمیر APMP سپیدار تولیدی صنایع کاغذ مراغه استفاده شد. هر دو خمیر کاغذ APMP و الیاف بلند تا رسیدن به درجه روانی حدود CSF250 پالایش شده و سپس در ترکیب با خمیر مرکب زدایی شده با نسبت های صفر (نمونه شاهد)، 5، 10، 15، 20 و 25 درصد کاغذ دست ساز تهیه گردید. نمونه شاهد حاوی 30 درصد خمیر الیاف بلند و 70 درصد خمیر APMP سپیدار بوده است. ویژگی های مکانیکی و نوری کاغذهای ساخته شده شامل مقاومت به کشش، مقاومت به پاره شدن، مقاومت به ترکیدن، درجه روشنی و ماتی بر اساس استانداردهای مربوط به تاپی اندازه گیری شدند. نتایج اندازه گیری ها توسط آزمون تجزیه واریانس مقایسه شده و برای تعیین بهترین تیمار آزمایشی از روش امتیازدهی بر اساس محاسبه معادله نرمال سازی استفاده شد. نتایج به دست آمده و محاسبه های انجام شده نشان داده است که می توان از مقدار 5 تا 15 درصد خمیر مرکب زدایی شده کاغذهای باطله اداری در ترکیب با 15 تا 25 درصد خمیر الیاف بلند وارداتی و 70 درصد خمیرAPMP سپیدار استفاده نموده و کاغذی با خواص مکانیکی و نوری مطلوب به دست آورد.

در این مطالعه به منظور جوهرزدایی کاغذهای روزنامه باطله و کاغذهای باطله مخلوط اداری از روش آکواسل (تعلیق در محیط آبی) استفاده شد. در روش آکواسل از مخلوط آب-حلال آلی و مواد فعال سطحی برای حل کردن، پراکنده سازی و دفع جوهر استفاده می شود. حذف بهتر جوهر به اعمال شرایط مناسب زمان ماندگاری، دما، نوع حلال و سن چاپ بستگی دارد. در پایان فرایند، جوهر و سایر آلاینده ها که در حلال حل شده اند با سرریز کردن دفع می شوند. نتایج نشان داد که بالاترین روشنی در زمان ماندگاری 4 ساعت، دمای60 درجه سانتی گراد وسن چاپ شش ماه در هر دو نوع کاغذ روزنامه باطله و باطله اداری حاصل می شود. در این آزمایش بهترین حلال زایلن بود و از دی کلرومتان نمی توان استفاده کرد. همچنین نشان داده که با افزایش توام زمان ودرجه حرارت و کاهش سن چاپ، روشنی افزایش می یابد و نیز افزایش زمان یا درجه حرارت به تنهایی موجب افزایش روشنی می شود. سن چاپ کمتر، روشنی بیشتری در پی دارد وبر اساس نتایج به دست آمده، عمده کهنه شدن در 6 ماهه اول صورت می گیرد و پس از آن کهنه شدن اثر زیادی بر خواص نوری ندارد.

این پژوهش تاثیر جوهرزدایی آنزیمی (جوهرزدایی زیستی) بر روی ویژگی های نوری و مکانیکی کاغذ ساخته شده از خمیرکاغذ جوهرزدایی شده از کاغذ روزنامه باطله مورد بررسی گرفت. به این منظور پس از تهیه نمونه ها، عملیات خمیرسازی با دو تیمار آنزیمی سلولاز و ترکیب سلولاز / لیپاز، در درصد خشکی %4، به مدت 2.5 دقیقه، در pH خنثی و در دو دمای 20 و 50 درجه سانتی گراد انجام شد. پس از تهیه خمیر کاغذها، مرحله جوهرزدایی به روش شستشو بر روی الک با مش 120 انجام گردید و کاغذهای دست ساز ساخته شد. در ادامه، اثر تیمارهای آنزیمی و دما بر ویژگی های نوری و مکانیکی کاغذهای دست ساز ساخته شده مورد بررسی و تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتیجه های به دست آمده از اندازه گیری ها نشان داد که، جوهرزدایی آنزیمی به ویژه در دمای 50 درجه سانتی گراد، سبب بهبود ویژگی های نوری و مکانیکی کاغذهای دست ساز تهیه شده نسبت به نمونه شاهد شده است. برای نمونه شاهد مقاومت به تاخوردگی کاغذ 3، جذب انرژی کششی 34.625J/m2، افزایش طول %1.74، درجه روشنی 42.46%، تعداد لک 51 و سطح لک 1.008 mm2 اندازه گیری شد. در حالی که بیشترین مقدارها برای نمونه های تیمار شده به ترتیب 4، 54.51J/m2، 2.03%، 43.91%، 15 و 0.245mm2 به دست آمد. این پژوهش نشان داد که با توجه به محدودیت منابع چوبی در کشور از یک سو و پایین بودن سطح فناوری بازیافت در کشور از سوی دیگر، می توان از تیمار آنزیمی به عنوان یک فرآیند جایگزین فرآیندهای شیمیایی مخرب محیط زیست در صنایع بازیافت کاغذ استفاده کرد.